Giám đốc điều hành Tesla và chủ sở hữu X Elon Musk luôn sát cánh Donald Trump trong giai đoạn cuối cuộc vận động tranh cử tổng thống Mỹ 2024. Ảnh REUTERS/Brian Snyder
Theo các cuộc phỏng vấn của Reuters với sáu nguồn tin từ các công ty liên quan tới Elon Musk, doanh nhân tỷ phú này đã đóng góp ít nhất 119 triệu USD cho các nhóm ủng hộ ông Trump.
Elon Musk có lợi ích kinh doanh phụ thuộc nhiều vào quy định, trợ cấp hoặc chính sách của chính phủ, từ ô tô điện của Tesla đến chip não của Neuralink cho đến tên lửa của SpaceX.
Một cựu quan chức hàng đầu của SpaceX giấu tên cho biết: "Elon Musk coi tất cả các quy định đang cản trở hoạt động kinh doanh và đổi mới của mình. Ông ấy coi chính quyền Trump là phương tiện để loại bỏ càng nhiều quy định càng tốt, để có thể làm bất cứ điều gì mình muốn, nhanh như ông ấy muốn".
Elon Musk chính thức ủng hộ Trump vào ngày 13/7, khi ứng viên tổng thống bị bắn vào tai trong vụ ám sát hụt ở Pennsylvania.
Từ đó, Elon Musk là diễn giả thường xuyên ủng hộ ông Trump suốt những ngày cuối của chiến dịch tranh cử và đã trải qua đêm bầu cử với tổng thống đắc cử tại câu lạc bộ Mar-a-Lago của ông ở Florida.
Ông Trump cũng đã hứa sẽ đưa Elon Musk trở thành "ông hoàng hiệu quả" trong chính quyền của mình.
Tesla, SpaceX, Neuralink, Musk và chiến dịch tranh cử của ông Trump đã không trả lời ngay lập tức các yêu cầu bình luận từ Reuters.
Elon Musk từng xây dựng hình ảnh của mình chủ yếu xoay quanh việc chống biến đổi khí hậu bằng cách chế tạo ô tô điện để hạn chế ô nhiễm và chế tạo tên lửa để một ngày nào đó có thể giúp con người chạy trốn lên sao Hỏa từ một Trái đất hấp hối.
Giờ đây, ông ấy đang đi đầu trong tầng lớp tỷ phú mới nổi ở Thung lũng Silicon ủng hộ phong trào tự do, thứ mà Musk gọi là "một loại virus đánh thức tâm trí".
Sự tham gia chính trị ngày càng tăng của Elon Musk có thể đưa đế chế công nghiệp của ông vào một vị trí như các ông trùm công nghiệp J.P. Morgan và John D. Rockefeller từng có ở Thời đại Mạ vàng, khi họ có thể ảnh hưởng mạnh mẽ đến các chính sách của chính phủ, từ đó giúp tác động trở lại với các công ty và sự giàu có của họ.
Quyền lực ngày càng tăng của Elon Musk khiến người hâm mộ và những người ủng hộ ông phấn khích, những người cũng coi chính phủ là trở ngại cho các dự án công nghệ cao của ông, bao gồm Shervin Pishevar, một nhà đầu tư mạo hiểm đã đầu tư vào SpaceX và ủng hộ việc Thung lũng Silicon chuyển hướng sang ông Trump.
Ông nói, việc cắt giảm quy định sẽ đẩy nhanh nỗ lực của SpaceX để lên sao Hỏa.
Pishevar nói về Musk: "Ông ấy sẽ làm cho nước Mỹ hoạt động giống như một công ty khởi nghiệp. Không có doanh nhân nào vĩ đại hơn trong lịch sử nước Mỹ hơn Elon Musk".
Elon Musk và thời của ô tô không người láiSự thăng tiến chính trị của Elon Musk diễn ra sau khi ông nhận thấy có sự coi thường mình dưới thời chính quyền Biden, điều này đã đẩy nhanh việc Musk ủng hộ chủ nghĩa dân túy cánh hữu của ông Trump. Ví dụ: Tesla đã không được mời tham dự hội nghị thượng đỉnh về xe điện vào tháng 8 năm 2021 tại Nhà Trắng, nơi chỉ có các nhà sản xuất ô tô có công đoàn ở Detroit, sản xuất một phần nhỏ số xe điện so với những gì mà Tesla đã bán ra.
Vận may của Tesla có thể tăng hoặc giảm tùy thuộc vào cách xử lý của chính quyền ông Trump thứ 2 đối với hàng loạt trợ cấp, chính sách và kế hoạch quản lý xe điện và xe tự hành.
Các chính quyền của đảng Dân chủ trong lịch sử đã ủng hộ nhiều chính sách như vậy với sự hỗ trợ của Tesla. Giờ đây, Elon Musk có khả năng có thể bảo vệ các công ty của mình bất chấp truyền thống từ chối xe điện của Đảng Cộng hòa, và việc ông Trump chế nhạo chính sách xe điện của Biden trong quá trình tranh cử.
Theo một nguồn tin giấu tên, đối với Tesla, mục tiêu của Elon Musk là với tay đến được Cơ quan Quản lý An toàn Giao thông Đường cao tốc Quốc gia (NHTSA), nơi từng tạm dừng các hành động thực thi tiềm năng liên quan đến sự an toàn của các hệ thống hỗ trợ người lái của Tesla, được gọi là "Autopilot" và "Full Self-Driving".
Người này cho biết, Musk cũng có thể thúc đẩy các quy định thuận lợi đối với xe tự hành và robotaxis mà Tesla dự định tiến hành. Đối với công ty khởi nghiệp trí tuệ nhân tạo xAI mới của mình, Musk có thể định hình lại các quy tắc còn non trẻ hoặc tạo ra một cơ quan mới.
Tháng trước, Elon Musk cho biết ông dự kiến sẽ tung ra những chiếc Tesla không người lái ở California và Texas vào năm tới, đồng thời bắt đầu sản xuất một chiếc "Cybercab" tự động hoàn toàn vào năm 2026, không có vô lăng và bàn đạp.
Tesla sẽ cần sự miễn trừ từ NHTSA để sản xuất một phương tiện như vậy. Không có quy định toàn quốc nào về cách thức triển khai các phương tiện tự hành. Điều đó có nghĩa là các nhà khai thác phải đối phó với các quy định khác nhau ở mỗi tiểu bang.
Elon Musk từng than phiền về những thách thức trong bối cảnh quản lý theo từng tiểu bang ở cuộc gọi báo cáo thu nhập của Tesla vào tháng trước và ủng hộ một quy trình phê duyệt của liên bang.
Bất chấp những lời phàn nàn của Musk về bộ máy quan liêu ngột ngạt, SpaceX hiện dẫn đầu thế giới về các vụ phóng tên lửa do chính phủ tài trợ và Tesla bán được gần hai triệu xe điện được trợ cấp mỗi năm.
Cổ phiếu Tesla đã tăng 15% vào thứ Tư sau khi ông Trump tái đắc cử nhiệm kỳ thứ hai.
Tại công ty khởi nghiệp cấy ghép não Neuralink, Musk từ lâu đã phàn nàn rằng quy trình phê duyệt chậm chạp của FDA đã làm chậm quá trình cấy ghép thiết bị vào não người của công ty.
Theo một nguồn tin quen thuộc với hoạt động của công ty, Musk có thể sử dụng ảnh hưởng ngày càng tăng của mình trong chính quyền Trump để cắt giảm một số phê duyệt liên quan đến an toàn trong quy trình đó.
Sức mạnh tăng trưởngTheo sáu nguồn tin quen thuộc với các giao dịch pháp lý và chiến lược chính trị của Elon Musk, kế hoạch thiết lập một môi trường pháp lý lỏng lẻo của Musk được đưa ra nhằm giúp các công ty của ông đối mặt với ít yêu cầu pháp lý hơn và việc thực thi các quy định liên bang hiện hành nhẹ nhàng hơn.
Elon Musk đã đóng góp ít nhất 119 triệu USD cho cuộc vận động tranh cử của ông Trump, đổi lại, ông sẽ có nhiều lợi ích sau khi ông Trump tái đắc cử. Ảnh REUTERS/Carlos Barria
Họ nói, một số cơ quan liên bang đã tập hợp ý chí chính trị để 'truy lùng' các công ty của Musk trước các cáo buộc vi phạm chính sách hoặc các vấn đề an toàn, một phần vì Musk là công ty thống trị trong các ngành công nghiệp được quản lý chặt chẽ và chính trị hóa như ô tô điện và tên lửa.
Ví dụ, NASA đã dựa vào bí quyết của SpaceX trong các nhiệm vụ như giải cứu các phi hành gia Starliner của Boeing đang bị mắc kẹt trong không gian.
Một quan chức liên bang giấu tên cho biết, NASA và các cơ quan khác thường cố gắng tránh xa lánh các công ty. Quan chức này cho biết: "NASA cần SpaceX nhiều hơn SpaceX cần NASA".
NASA đã đầu tư hơn 15 tỷ USD vào SpaceX. Trong khi SpaceX đang phát triển riêng một mạng lưới gồm hàng trăm vệ tinh do thám cho cơ quan tình báo Mỹ, theo một bản tin của Reuters.
Một cuộc điều tra của Reuters năm ngoái đã ghi nhận ít nhất 600 công nhân bị thương tại các cơ sở của SpaceX trên toàn quốc và phát hiện ra rằng công ty tên lửa của Musk đã coi thường các quy định an toàn và thông lệ tiêu chuẩn.
Tỷ lệ thương tích của công nhân tại các cơ sở của SpaceX cũng tiếp tục vượt quá mức trung bình của ngành vào năm ngoái, theo đánh giá về dữ liệu an toàn của Reuters.
Cả NASA và OSHA, cơ quan quản lý sự an toàn của công nhân, đều không thực hiện bất kỳ hành động cưỡng chế đáng kể nào đối với SpaceX về thương tích của công nhân và các vi phạm báo cáo liên quan.
NASA từ chối bình luận về tầm ảnh hưởng tiềm tàng của Musk sau cuộc bầu cử của Trump.
Tuy nhiên, Musk vẫn chỉ trích chính phủ vì cố gắng thực thi các quy tắc ngay cả khi công ty của ông đã phát triển nhanh hơn các đối thủ cạnh tranh.
Trong một cuộc phỏng vấn trước cuộc bầu cử, ông mô tả việc thực thi liên bang là quá khắc nghiệt và cho biết ông muốn loại bỏ các quy định "điên rồ".
"Chúng dẫn đến việc bạn không thể làm được gì cả", Musk nói trong lần xuất hiện tại sự kiện All-in Summit.
Tuy nhiên, Chính phủ Hoa Kỳ không quản lý sự an toàn của những người tham gia các chuyến bay tư nhân vào vũ trụ do lệnh cấm tạm thời do Quốc hội nhằm khuyến khích sự đổi mới trong ngành.
Theo bốn nguồn tin của SpaceX quen thuộc với chiến lược quản lý của công ty, chính quyền Trump, chịu ảnh hưởng của Musk, dự kiến sẽ thúc đẩy các quy định nhẹ nhàng hơn trong lĩnh vực này.
Các nguồn tin cho biết, Musk và SpaceX coi sự thống trị của công ty là bằng chứng cho thấy họ có thể xử lý để có ít sự giám sát hơn, ngay cả khi một Musk không bị kiểm soát có thể gây ra những hậu quả không lường trước cho ngành.
Một cựu quan chức của SpaceX cảnh báo rằng việc áp dụng việc quản lý lỏng lẻo trong một ngành nguy hiểm như chế tạo tên lửa "có thể khiến mọi người bất ngờ và khiến ngành này thụt lùi trong một thập kỷ".
