CBDC là tiền kỹ thuật số của ngân hàng Trung ương. Ảnh minh hoạ: Internet.Viettel và Mobifone cùng nghiên cứu CBDC
Thông tin trên được ông Đỗ Mạnh Dũng, Phó Tổng giám đốc Tổng Công ty Dịch vụ số Viettel (VDS) chia sẻ tại hội thảo "Thanh toán xuyên biên giới: Xu hướng toàn cầu và giải pháp cho Việt Nam", do Hiệp hội Blockchain và Tài sản số Việt Nam tổ chức.
Theo đó, Viettel và MobiFone là hai đơn vị được Ngân hàng Nhà nước (NHNN) giao nghiên cứu về tiền kỹ thuật số của ngân hàng trung ương (CBDC).
Đại diện VDS cho biết, hiện tại, các đơn vị mới đang dừng ở những bước đầu tiên như nghiên cứu tác động xã hội, công nghệ cũng như những chính sách có thể triển khai sau này.
Trước đó, hồi tháng 5/2025, trong báo cáo gửi tới Quốc hội về thực hiện Nghị quyết về chất vấn của Quốc hội, NHNN cho biết đã thành lập Cơ quan thường trực Tổ công tác nghiên cứu, tham mưu về tiền kỹ thuật số quốc gia. Thời gian qua, cơ quan này đã tham khảo kinh nghiệm, nghiên cứu, triển khai dự án CBDC của một số ngân hàng trung ương trên thế giới như Trung Quốc, Hồng Kông, Thái Lan và các tiểu vương quốc Ả rập Thống nhất.
Đồng thời, NHNN cũng đã trao đổi với các chuyên gia đến từ các tổ chức quốc tế (như IMF, BIS, WB…) về vấn đề này.
Tại một báo cáo gần đây, PwC Việt Nam nhận định, trong bối cảnh Việt Nam đã liên tục thúc đẩy thanh toán điện tử từ năm 2018, CBDC sẽ đóng vai trò quan trọng trong hệ sinh thái thanh toán không tiền mặt tại Việt Nam. Điều này cũng phù hợp Quyết định 942/QĐ-TTg của Chính phủ về chiến lược phát triển và hướng tới chính phủ số, kinh tế số.
Theo TS Cấn Văn Lực, đồng CBDC sẽ mang đến nhiều lợi ích như thúc đẩy thanh toán không dùng tiền mặt, độ an toàn cao, chi phí thấp,… Đồng thời, đồng CBDC còn góp phần nâng cao vị thế của đồng tiền pháp định trong nước, nhất là khi được tương thích với các hệ thống thanh toán xuyên biên giới và thúc đẩy sự phát triển của nền kinh tế số tại Việt Nam.
Song, vị chuyên gia này cũng cho rằng, bên cạnh những lợi ích, Việt Nam sẽ phải đối mặt với nhiều rủi ro và thách thức khi triển khai đồng CBDC.
Để có thể triển khai đồng CBDC, ông Cấn Văn Lực khuyến cáo Việt Nam cần nghiên cứu kỹ lưỡng và có những bước đi phù hợp, thận trọng nhưng không quá bảo thủ. Đầu tiên, Việt Nam cần chuẩn hóa các khái niệm, định nghĩa về tiền kỹ thuật số để xây dựng và hoàn thiện khung pháp lý.
Song song với đó, cần tập trung hoàn thiện cơ sở hạ tầng phục vụ thanh toán không tiền mặt, phát triển hệ thống thanh toán quốc gia nhằm đảm bảo hiệu quả và hạn chế rủi ro cho các giao dịch thanh toán xuyên biên giới liên quan đến tiền kỹ thuật số.
Thanh toán xuyên biên giới có thể tăng lên tới 320.000 tỷ USDDẫn số liệu từ Ngân hàng Thanh toán Quốc tế (BIS), ông Trần Huyền Dinh - Chủ nhiệm Ủy ban Ứng dụng Fintech VBA, Giám đốc dự án Basal Pay - cho biết, ước tính quy mô thanh toán xuyên biên giới toàn cầu đã đạt gần 200.000 tỷ USD năm 2024 và có thể tăng lên 320.000 tỷ USD vào năm 2032.
“Con số này cho thấy nhu cầu giao dịch xuyên biên giới đang trở thành một dòng chảy khổng lồ, giữ vai trò cốt lõi trong hệ thống tài chính quốc tế’, ông Dinh nói. Tuy nhiên, theo ông các “đường ray” chủ đạo hiện nay vẫn tồn tại nhiều hạn chế, đặt ra yêu cầu về một “đường ray” bổ sung có khả năng vận hành xuyên biên giới, hoạt động 24/7, chi phí thấp và minh bạch mà Stablecoin đang nổi lên như một lựa chọn khả thi.
Tại Việt Nam, World Bank ghi nhận quy mô kiều hối năm 2024 ước đạt 16-18 tỷ USD, tương đương khoảng 4% GDP, đưa Việt Nam nằm trong top 10 quốc gia nhận kiều hối lớn nhất thế giới.
Bên cạnh đó, với hơn 17 triệu khách quốc tế đến Việt Nam giai đoạn 2024-2025 và khoảng 500.000 freelancer Việt Nam đang hoạt động trên nền tảng toàn cầu cũng đặt ra nhu cầu thanh toán xuyên biên giới nhanh, rẻ, minh bạch.
Để giải quyết nhu cầu đó, ông Dinh lấy ví dụ về giải pháp chuyển đổi tài sản mã hóa sang tiền pháp định đầu tiên tại Việt Nam được cấp phép hoạt động trong khuôn khổ sandbox tại Đà Nẵng. Theo đó, dự án ứng dụng blockchain kết hợp regtech, tích hợp KYC/AML/CFT, tuân thủ FATF Travel Rule và có chi phí thấp hơn khoảng 30% so với các kênh truyền thống, đồng thời cung cấp dữ liệu để đánh giá khả năng mở rộng ra các lĩnh vực có nhu cầu cao như kiều hối, thương mại điện tử và chi trả cho freelancer.
“Blockchain và stablecoin không thay thế thanh toán các mô hình truyền thống hiện hữu trong thanh toán xuyên biên giới nhưng có thể giúp nâng cao hiệu quả thanh toán, tăng cường trải nghiệm người dùng, bảo mật, giảm phí giao dịch”, ông Trần Huyền Dinh nhấn mạnh.
